พระ : บำเพ็ญประโยชน์ตน บำเพ็ญประโยชน์ท่าน(ส่วนรวม): ฐานวีโร ภิกขุ

สวัสดีค่ะ,
วันนี้ เรามีโอกาส ได้สนทนากับ พระอาจารย์ฐานวีโร ค่ะ
( ขออนุญาตเรียกพระอาจารย์, ประสาพี่น้องญาติโยมว่า...หลวงพี่ นะคะ)
หลวงพี่ชื่อว่า... พระมหาธีรพงษ์  ฐานวีโร
หลวงพี่ศึกษาจบนักธรรมเอก, เปรียญธรรม 6 ประโยค,
ดำรงสมณะเพศมาถึงวันนี้พรรษา 10 แล้วค่ะ
ก่อนมาบวช, หลวงพี่ท่าน สำเร็จการศึกษาจาก คณะวิศวกรรมคอมพิวเตอร์
เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ค่ะ 

ไปสนทนากับหลวงพี่กันค่ะ ... ^^ 


#หลวงพี่, ก่อนบวชหลวงพี่มีแนวคิด และใช้ชีวิตอย่างไรคะ ? 

ก่อนบวช หลวงพี่ก็ใช้ชีวิตอย่างนักศึกษาทั่วไป เรียนหนังสือ ทำกิจกรรมในมหาวิทยาลัย ฯลฯ

หลวงพี่คิดว่า คนเราน่าจะใช้ชีวิตให้มีความสุข แต่ก็ต้องไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น

และก็ควรที่จะทำคุณงามความดีเท่าที่ตนเองพอทำได้ตามโอกาสอันสมควร

#อะไรทำให้หลวงพี่สนใจศึกษาธรรมะ/พระพุทธศาสนา คะ ?

หลวงพี่เข้าใจว่า มาจากสาเหตุ ๓ ประการ

๑. โยมพ่อโยมแม่ของหลวงพี่ชอบไปวัดทำบุญ  โยมพ่อจะชอบนั่งสมาธิมาก  

ที่บ้านหลวงพี่จะตักบาตรทุกเช้าก่อนไปโรงเรียน  

เมื่อถึงคราวเทศกาลงานบุญต่าง ๆ ก็จะไปทำบุญกันตลอด 

ทำให้หลวงพี่มีความคุ้นเคยกับพระ กับวัดมาตั้งแต่เด็ก

๒. ในช่วงที่เรียนชั้นมัธยม หลวงพี่ได้มีโอกาสศึกษาธรรมศึกษา 

ที่เขาให้นักเรียนสอบกันนั่นแหละ  เรียนชั้นเอก จบตอน ม. ๓  

และได้เข้าร่วมโครงการตอบปัญหาธรรมะทางก้าวหน้า  

ซึ่งทำให้หลวงพี่ได้มีโอกาสศึกษาหลักธรรมมงคลสูตร ๓๘ ประการ  

นอกจากนี้ก็ยังได้มีโอกาสอยู่ชมรมกิจกรรมพระพุทธศาสนาตอนเรียน ม. ๒  

โยมอาจารย์ก็จะปลูกฝังการสวดมนต์ทำวัตร  

ซึ่งที่โรงเรียนก็จะมีการสวดมนต์ทำวัตรเช้าเวลา ๐๗.๓๐ น. 

ก่อนเข้าแถวเคารพธงชาติ  และสวดมนต์ทำวัตรเย็นในคาบกิจกรรมของแต่ละระดับชั้น

เมื่อมาเรียนมหาวิทยาลัย 

ก็ได้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมกับชมรมพุทธศาสน์ของมหาวิทยาลัย

ทำให้ได้มีโอกาสสวดมนต์ นั่งสมาธิ  ได้มีโอกาสทำบุญตักบาตร 

ถวายสังฆทาน ปล่อยปลา ฯลฯ ที่ทางชมรมจัด  

และที่สำคัญในห้องชมรมก็จะมีตู้พระไตรปิฎก มีหนังสือธรรมะค่อนข้างมาก  

ก็จะเป็นอีกสถานที่หนึ่งที่หลวงพี่มักจะมานั่งเล่น 

ทำให้มีโอกาสได้ศึกษาธรรมะทั้งภาคปริยัติและภาคปฏิบัติ ในช่วงที่เรียนมหาวิทยาลัย

๓. จากการอ่านหนังสือในหอสมุดฯ แบบดะไปทั่วของหลวงพี่ 

ก็ทำให้มีโอกาสอ่านหนังสือเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา  

ซึ่งก็อ่านดะอีกเช่นเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นนิทานชาดก 

บทเทศน์สอนของหลวงปู่ หลวงตาหลาย ๆ รูป  

ไปจนถึงนิยายอิงพุทธศาสนาของ อ.สุชีพ ปุญญานุภาพ อ.แสง จันทร์งาม อ.วศิน อินทสระ ฯลฯ 

ก็มีส่วนทำให้หลวงพี่เริ่มสนใจศึกษาธรรมะ

#อะไรเป็นแรงบันดาลใจในการบวชของหลวงพี่? 
และ หลวงพี่มีความตั้งใจอย่างไร ในการเป็นพระภิกษุ คะ?

ที่หลวงพี่ตัดสินใจบวช ก็เพราะอยากจะทดแทนพระคุณของโยมพ่อโยมแม่ และผู้มีพระคุณ  

บวกกับความตั้งใจที่อยากจะศึกษาธรรมะให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป  

มีความคิดว่า เรายอมเสียเวลากับการเรียนทางโลกมาเป็น ๑๐ – ๒๐ ปี 

กว่าจะจบปริญญาตรี  ถ้าจะเสียเวลากับการศึกษาธรรมะบ้าง ก็จะเป็นไรไป

เมื่อบวชเป็นพระแล้ว หลวงพี่ก็มีเพียงความตั้งใจที่จะทำให้ได้ตามเจตนาข้างต้นนั่นเอง

# ขอความกรุณาหลวงพี่เล่าถึงความเป็นพระ
ภาระกิจหน้าที่ของพระ คือ อย่างไร ในทัศนะของหลวงพี่ ?

หลวงพี่คิดว่า ภารกิจหน้าที่ของพระมี ๒ อย่าง ตามที่ครูบาอาจารย์ท่านสั่งสอนกันมา

คือ บำเพ็ญประโยชน์ตน (ประโยชน์ส่วนตัว) และประโยชน์ท่าน (ประโยชน์ส่วนรวม)

บำเพ็ญประโยชน์ตน ก็คือ 

การฝึกฝนอบรมตนเองตามหลักพระธรรมวินัย เพื่อขัดเกลากิเลสในใจให้ลดลง 

จนกระทั่งหมดกิเลสในที่สุด ผ่านการศึกษาพระปริยัติธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า 

และการปฏิบัติธรรม เจริญภาวนา  

ในแต่ละวันของชีวิตพระ ก็จะมีเวลาสำหรับการศึกษาธรรมะ 

เช่น นักธรรม บาลี หรืออ่านพระไตรปิฎก หนังสือธรรมะ ฯลฯ 

และเวลาสำหรับการปฏิบัติธรรม สวดมนต์ เจริญภาวนา

บำเพ็ญประโยชน์ท่าน ก็คือ 

การนำหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ได้ศึกษามา 

ตลอดจนหลักปฏิบัติในการฝึกอบรมจิตใจที่ได้จากการฝึกจิต เจริญภาวนา  

มาแนะนำสั่งสอนญาติโยม ให้ได้นำไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน  

ให้พวกเขามีหลัก มีมุมมองในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม  

ในมุมมองหลวงพี่ สิ่งนี้ก็คือการตอบแทนคุณข้าวปลาอาหาร 

ตลอดจนปัจจัย ๔ ต่าง ๆ ที่ญาติโยมได้นำมาถวายแด่พระสงฆ์นั่นเอง  

หลวงพ่อธัมมชโยท่านสอนว่า ในเมื่อญาติโยม อุบาสก อุบาสิกา 

เกื้อกูลพระเณรด้วยโลกิยทรัพย์ คือ ด้วยปัจจัย ๔  

ฝ่ายพระภิกษุ สามเณร ก็เกื้อกูลตอบด้วยอริยทรัพย์ คือ ธรรมะของพระพุทธเจ้า  

ถ้าทำได้อย่างนี้ พระพุทธศาสนาก็จะเจริญรุ่งเรืองสืบต่อไป

สำหรับตัวหลวงพี่เอง ก็ได้มีโอกาสทำภารกิจหน้าที่ของพระในส่วนนี้ 

ด้วยการเทศน์สอนนักเรียน ครูอาจารย์ ตามสถานศึกษาต่าง ๆ หรือในช่วงปิดภาคเรียน 

ก็มีโอกาสช่วยงานอบรมโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อนในต่างจังหวัด

#ในทัศนะของหลวงพี่, พระพุทธศาสนา ในสังคมปัจจุบัน เป็นอย่างไร คะ? 

หลวงพี่คิดว่า ในสังคมปัจจุบัน พระพุทธศาสนาถูกมองใน ๒ บทบาท คือ 

เป็นสถาบันที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ และเป็นสถาบันสอนศีลธรรม

คนบางกลุ่มมองพระพุทธศาสนาในฐานะเป็นสถาบันยึดเหนี่ยวจิตใจ 

คนกลุ่มนี้ก็จะไปวัดทำบุญ เพื่อความเป็นสิริมงคล เพื่อความสบายใจ ฯลฯ  

ซึ่งในบางครั้ง ก็กลายเป็นการสะเดาะเคราะห์ แก้กรรม ทำบุญขอโชคลาภต่าง ๆ  ไป  

คนกลุ่มนี้แม้จะมีความเคารพนับถือพระสงฆ์ มีทัศนคติเชิงบวกกับพระ กับวัด  

แต่ก็ไม่ค่อยสนใจที่จะศึกษาหลักธรรมคำสอน 

ทำให้ไม่ได้รับประโยชน์จากพระพุทธศาสนาเท่าที่ควร  

นอกจากนี้แล้ว อาจกลับกลายเป็นความเชื่ออย่างงมงายไร้เหตุผลตามที่ปรากฏเป็นข่าวทั่วไป 

หลวงพี่คิดว่า พระพุทธศาสนาในบทบาทนี้แหละ ที่ทำให้คนรุ่นใหม่ที่ยอมรับในวิทยาศาสตร์ 

ไม่เชื่อสิ่งงมงาย เริ่มไม่สนใจพระพุทธศาสนา 

เพราะมีความเข้าใจ หรือมีมุมมองต่อพระพุทธศาสนาเพียงแค่เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ 

ซึ่งในปัจจุบัน พวกเขาสามารถหาที่ยึดเหนี่ยวจิตใจได้มากมาย  

ไม่ว่าจะเป็นแนว life coaching ที่เน้นปลุกเร้าพลัง ให้กำลังใจต่าง ๆ  

หรือแนว family relation ที่ให้ความสำคัญกับความสุขในครอบครัว ฯลฯ 

ไม่นับรวมพวกอบายมุขต่าง ๆ ที่พวกเขาไม่เห็นว่าเป็นเรื่องผิดแปลกอะไร 

เพียงเท่านี้ก็เพียงพอแล้ว ไม่จำเป็นที่พวกเขาจะต้องไปหาพระ หาวัดมาเป็นที่พึ่งทางใจ

คนบางกลุ่มมองพระพุทธศาสนาในฐานะเป็นสถาบันสอนศีลธรรม  

คนกลุ่มนี้ก็จะสนใจศึกษาคำสอน สนใจการปฏิบัติธรรมมากกว่ากลุ่มแรก  

พวกเขาจะมีแนวคิดคล้าย ๆ เวลาที่เราเลือกโรงเรียนให้ลูกหลานเรียน  

ใครชอบการเรียนการสอนแบบไหน ก็เลือกเรียนกันไป  

ในมุมมองนี้ วัดก็คือโรงเรียน พระก็คือครูสอนศีลธรรมนั่นเอง  

คนกลุ่มนี้ก็จะให้ความเคารพพระเสมือนกับเป็นครูบาอาจารย์  

ซึ่งหากมีพระทำผิดพระธรรมวินัย พวกเขาก็กล้าที่จะวิพากษ์วิจารณ์ 

เหมือนกับพวกนักเรียนประท้วงครูบาอาจารย์ที่ทำความผิดนั่นเอง 

หลวงพี่คิดว่า พระพุทธศาสนาในบทบาทนี้บีบบังคับให้พระ 

ให้วัดต้องมีการพัฒนาตนเองตามหลักพระธรรมวินัยอยู่เสมอ ๆ  

เหมือนกับโรงเรียนต่าง ๆ ถ้ามีการพัฒนาการเรียนการสอน ให้นักเรียนได้ประโยชน์เต็มที่ 

ก็จะมีผู้ปกครองส่งลูกหลานมาเรียน  แต่ถ้าโรงเรียนใดสอนไม่ดี 

พวกเขารู้สึกว่า ไม่คุ้มค่าที่จะส่งลูกหลานมาเรียน  โรงเรียนนั้นก็เตรียมปิดกิจการได้เลย

#หลวงพี่คิดว่า พระพุทธศาสนา/พระภิกษุ มีความจำเป็นในการปรับตัว

เพื่อประโยชน์ตน และประโยชน์ส่วนรวม อย่างไรไหมคะ ?

ในมุมมองของหลวงพี่นะ  หลวงพี่คิดว่า หลักธรรมของพระพุทธเจ้าเป็นอกาลิโก 

คือ ไม่จำกัดด้วยกาลเวลา  นั่นก็หมายความว่า 

คำสอนของพระพุทธองค์ ดีเยี่ยมอย่างไรในสมัยพุทธกาล  

ในยุคปัจจุบันก็ยังคงดีเยี่ยมอยู่อย่างนั้นแหละ  

เพียงแต่ว่าชาวพุทธ คือ พระภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา

จะปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธองค์ได้มากน้อยเพียงใดต่างหาก  

ไม่ใช่เรื่องของการที่จะต้องปรับตัวให้เข้ากับสังคมสมัยใหม่แต่อย่างใด  

แต่เป็นเรื่องการปรับปรุงตัวเองให้ถูกต้อง ให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป

ตามหลักพระธรรมวินัยที่มีมาแต่ดั้งเดิมนั่นแหละ

#โลก ณ วันนี้ เป็นโลกแห่งเทคโนโลยีในทุกด้าน หลวงพี่คิดว่า

พระพุทธศาสนา ควรนำความก้าวหน้าของเทคโนโลยีมาใช้เพื่องานสอนศีลธรรม 
หรือไม่/อย่างไร คะ? 

หลวงพี่คิดว่า เทคโนโลยีเป็นของกลาง ๆ จะใช้ในทางที่ดีหรือไม่นั้น 
ก็ขึ้นอยู่กับคนใช้งาน  

อย่างที่เราเห็นกันทั่วไป ถ้าเด็กนักเรียนใช้ tablet เพื่อการเรียน การค้นคว้าหาความรู้ 

อย่างนี้ เทคโนโลยีก็เป็นคุณประโยชน์  แต่ถ้าเอาไปเล่นเกม 

อย่างนี้ เทคโนโลยีก็ให้โทษ ไม่สมควรใช้

ในส่วนของพระพุทธศาสนาเองก็เช่นกัน  

ถ้าถามว่า ควรนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่องานสอนศีลธรรมไหม 

หลวงพี่กลับมองไปที่ตัวผู้ใช้งานเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นพระภิกษุ สามเณร 

หรือแม้แต่ญาติโยมก็ตาม ว่าสามารถที่จะใช้มันได้ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้หรือไม่  

ถ้าควบคุมให้ใช้ในทางที่ถูกต้องเหมาะสมได้  

สามารถควบคุมกิริยาอาการให้ดูสำรวมขณะใช้งานได้ อย่างนี้ก็ควรนำมาใช้  

แต่ถ้าไม่ได้ ก็ยังไม่สมควรใช้  เหมือนกับพ่อแม่จะให้ลูกใช้ smart phone ก็ต้องดูก่อนว่า 

ลูกสามารถที่จะควบคุมตัวเองให้ใช้เฉพาะในทางที่เหมาะสม เป็นประโยชน์ได้หรือไม่ 

ความไม่เข้าใจ ความไม่ศรัทธาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น หลวงพี่คิดว่าเป็นเพียงส่วนน้อย 

ที่อาจพบเห็นพระภิกษุสามเณรใช้งานเทคโนโลยีไปในทางที่ไม่สมควร 

หรือมีกิริยาอาการที่ไม่สำรวมขณะใช้งาน  มากกว่าที่จะมองในมุมว่า 

พระใช้เทคโนโลยีแล้วดูไม่สมถะ  หลวงพี่คิดว่า... 

ญาติโยมส่วนใหญ่เข้าใจถึงความจำเป็นในการใช้งานสิ่งเหล่านี้ในโลกยุคปัจจุบันนะ

ในพระพุทธศาสนา ท่านมีศัพท์อยู่คำหนึ่งว่า โลกวัชชะ แปลว่า ชาวโลกติเตียน  

คือ พระสงฆ์องค์เณรจะทำอะไรลงไป นอกจากจะยึดพระธรรมวินัยแล้ว 

ยังต้องดูให้เหมาะสมกับสภาพสังคมแวดล้อมด้วย 

ดูว่าชาวบ้านเขาจะยอมรับความประพฤตินั้นๆ ได้ไหม เขาจะติเตียนหรือไม่ 

เพราะถ้าเขารับไม่ได้ เขาก็จะไม่ทำบุญตักบาตร พระเณรก็จะอยู่ไม่ได้เอง  

ตรงนี้ก็ขึ้นอยู่กับวิจารณญาณของผู้ใช้เทคโนโลยีแต่ละท่านแล้ว 

ที่จะต้องตัดสินใจเลือกใช้เทคโนโลยีให้ถูกต้องเหมาะสมกับกาลเทศะ 

บริบทแวดล้อมทางสังคม ฯลฯ  ถ้าทำได้อย่างนี้ 

พระพุทธศาสนาจึงจะได้รับประโยชน์จากการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่อย่างเต็มที่

#สมัยนี้,ผู้คนหันไปให้ค่านิยมทางวัตถุ ละเลยจิตใจ เมื่อชีวิตเป็นทุกข์ ก็หาทางออกไม่ถูก
เป็นผลทำให้หลงทำผิด หลวงพี่มีทัศนะอย่างไร กับวิถีชีวิตของผู้คนในปัจจุบันในสภาวะดังกล่าวคะ ?

เวลาหลวงพี่เทศน์สอนผู้ใหญ่ หรือเด็กโต ๆ อย่างนิสิตนักศึกษา  

หลวงพี่มักจะให้ข้อคิดไว้ ๓ เรื่อง แล้วให้เขาสรุปประมวลผลเอง คือ

            ๑. ในโลกใบนี้ อะไรมีมากกว่ากัน ระหว่างสัตว์ หรือคน   

แน่นอนว่า คำตอบก็คือสัตว์ ดูง่าย ๆ ที่บ้านเรือนแต่ละหลัง สัตว์เลี้ยงที่น่ารัก 

ไม่ว่าจะเป็นยุง มด แมลงวัน แมลงสาบ จิ้งจก ฯลฯ มากกว่าผู้คนในบ้านหลายเท่านัก 

นี้ยังไม่นับรวมสัตว์ในทะเล ในป่าเขาอีกมากมาย  สรุปแล้ว สัตว์มีมากกว่าคน

            ๒. ชีวิตมนุษย์เรามีการเวียนว่ายตายเกิดนะ  

ในปัจจุบัน แม้แต่นักวิทยาศาสตร์ก็เชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด 

เนื่องจากมีงานวิจัยเกี่ยวกับการระลึกชาติ เกี่ยวกับชีวิตหลังความตาย ฯลฯ  

ทำให้ยากที่จะปฏิเสธการกลับชาติมาเกิดใหม่ได้  แม้ว่าพวกเขาจะยังไม่เชื่อเรื่องนรก สวรรค์ 

ซึ่งยังไม่สามารถพิสูจน์ด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ได้ก็ตาม  

แต่ก็ยอมรับเรื่องการเกิดใหม่ในโลกใบนี้กันแล้ว

            ๓.  ทบทวนวิชาความน่าจะเป็น (probability) ที่เคยเรียนกันมาสักหน่อยหนึ่ง  

หลวงพี่จะสมมติว่า ถ้าเราตายไป  เรื่องนรก สวรรค์ให้พักไว้ก่อน 

ให้ทุกคนได้กลับมาเกิดใหม่บนโลกใบนี้ทั้งหมด (ตามข้อ ๒)  

ว่าโดยความน่าจะเป็นแล้ว ท่านจะได้กลับมาเกิดเป็นอะไร คนหรือสัตว์

           

หลวงพี่คิดว่า ถ้าตอบโดยไม่โกหกตัวเอง 

ก็น่าจะพอทำให้ฉุกคิดที่จะศึกษาพระพุทธศาสนากันได้บ้าง ไม่มากก็น้อยนะ

--------------------

หลวงพี่ท่านอธิบายเรียบง่ายชัดเจนดีมากๆ, 
admin คงไม่ต้องสรุปอะไรอีกแล้วนะคะ ^^ 


พรุ่งนี้, ตื่นเช้าตักบาตรกันค่ะ^^

8 ธันวาคม 2559

บัว  อรุโณทัย